Op de zevende dag een rustende God

Als Moshe zijn eerste hoofdstuk afsluit, overloopt hij nog even, in het tweede hoofdstuk, het werk van de Elohim toen Deze HaShomayim (hemelen) en eretz (aarde) gemaakt had. Op het einde van het opus ornatus wordt uitdrukkelijk (als geloofsovertui­ging) gezegd dat niet alleen alle werken afzonderlijk goed zijn, maar dat ook het geheel zeer goed, d.i. doelmatig en harmonisch geordend is. Gods schepping is het eerste heilswerk; zijn activiteit is niet vat­baar voor kritiek.

Het is niet gezegd dat God daarna dan moest gaan slapen om dat Hij te moe zou zijn. Wel wordt er gemeld dat Hij uitrustte toen Hij op de zevende dag Zijn scheppingswerk als voleindigd zag. Misschien kan men in de term waarmede Gods werk wordt aangeduid (mela)ktô, ,,bezigheid”, eerder dan Slbödih, de zware arbeid die op sabbat- en feestdagen verboden was, (volgens Ex 20, 10; Dt 5,14) een aanduiding zien dat dat werk licht was.

2. 1 God zegende de zevende dag en heiligde hem, omdat God op die dag rustte van al het werk dat Hij geschapen had, zodat het tot stand kwam.  2 En toen God op de zevende dag het werk had voltooid dat Hij gemaakt had, rustte Hij op de zevende dag van al het werk dat Hij gemaakt had. 3 God zegende de zevende dag en heiligde hem, omdat God op die dag rustte van al het werk dat Hij geschapen had, zodat het tot stand kwam.  4 Dit is de ontstaansgeschiedenis van de hemel en de aarde, toen zij ge­schapen werden. {BvhOT Gensis 2:1-4}

Dat God de zevende dag “zegent” [qiddë.t is een cultusterm: (#2Ch 19.1); de sabbat is qôdes lejhwh: (#Ex 31.15), betekent eerder dat Hij hem voor zichzelf voorbehoudt, dan dat Hij er een bron van zegeningen van maakt (Bea). In alle tradities vormt de sjabbes of sabbat(h) de bekroning van de week, de dag waarop Israëls God speciaal vereerd wordt. (vgl. bij J in het zondvloedverhaal: het getal zeven: 7.10; 8,10.12).

Ofschoon de sabbat voorkomt in de dekaloog (#Ex 20.8; 20.10), in het ,,verbondsboek” (23.12) en in de ,,rituele dekaloog” (34.21 J), en ofschoon de sabbat reeds voor de tijd van Moses in ere was (#Ex 16.23,25,29), heeft vooral de priesterlijke overlevering deze viering met nadruk voorgeschreven (#Le 23.3; Ex 31.15; 5.1-3).

“Gedenk de sabbat, dat gij die heiligt.” (Exodus 20:8 Canis)

“maar de zevende dag is een sabbat voor Jahweh, uw God; dan moogt ge geen arbeid verrichten; gijzelf, noch uw zoon of uw dochter, noch uw slaaf, uw slavin of uw vee, noch de vreemdeling, die binnen uw poorten woont.” (Exodus 20:10 Canis)

“Zes dagen kunt ge werken, maar de zevende dag is een dag van volkomen rust, aan Jahweh gewijd. Wie op de sabbat enige arbeid verricht, moet sterven.” {Exodus 31:15 Canis}

“gaf deze ten antwoord: Dit is het juist, wat Jahweh gezegd heeft: Morgen is het een rustdag, een heilige sabbat voor Jahweh! Ge moogt nu bakken zoveel ge wilt, en koken zoveel ge wilt: en wat er overschiet, bewaart dat tot morgen.” (Exodus 16:23 Canis)

“En Moses sprak: Hier moet ge heden van eten; want vandaag is het sabbat ter ere van Jahweh; vandaag zult ge dus buiten niets vinden.” (Exodus 16:25 Canis)

“Ziet, omdat Jahweh voor u de sabbat heeft vastgesteld, daarom geeft Hij u op de zesde dag brood voor twee dagen. Op de zevende dag blijve dus iedereen thuis, en mag niemand zijn woonplaats verlaten.” (Exodus 16:29 Canis)

Volksetymologisch houdt de term sabbat/sabbath verband met het ww. sibat, ,,ophouden met werken” (vgl. #Ex 20.9).

“Zes dagen kunt ge werken en al uw arbeid verrichten,” (Exodus 20:9 Canis)

Zo zou men kunnen begrijpen dat elke mens het in acht moet nemen om na zes dagen werken er een dag zonder werk moet op na houden. Er staat daarbij niet echt bepaald welke zes dagen van la’avod of werkijver en welke dag van arbeidsloze activiteit men moet onderhouden. Dit wordt later belangrijk voor de al of niet te houden sjabbe of sabbathdag. Ook moeten wij er aan denken dat iedereen geboren wordt op een andere dag en iedereen begint te werken op een andere dag, zodat voor meerderen die zevende dag anders zal vallen dan voor de ander rondom hem of haar. Belangrijk is om te herinneren dat de Elohim een voorbeeld gaf voor Zijn schepping dat er dagen van handelen of werken zijn en dagen van niet handelen of rust.

Wat sabbat is en inhoudt en waarom er sjabbes zou moeten gehouden worden zal nog in latere artikelen besproken worden als wij aan de bespreking komen van de tijd dat God het nodig achtte om aan Israel een teken te geven en een gebod op te leggen om sabbat te houden en Zijn bevrijdingsdaad in Egypte in acht te nemen.

Vele christenen zijn totaal verkeerd met te zeggen dat de Sabbat de zaterdag is. Vele christenen zeggen dat voor de Joden de sabbat nog steeds valt op zaterdag en niet op zondag, maar dat is nooit zo geweest en zal ook zo niet worden. Voor Joden alsook nog steeds voor Jeshuaisten valt de Sabbat gedeeltelijk op vrijdag en zaterdag, maar hoeven zowel vrijdag noch zaterdag aanzien worden als sabbat. Dat is de grootste fout die wij veelvuldig tegen komen bij Sabbattisten en ‘Messiaanse Christenen‘ (dixit dezen) of andere Messiaansen die bij hoog en laag beweren dat christenen sabbat moeten houden, maar bijvoorbeeld hun diensten zaterdag namiddag of zelfs zaterdag avond hebben, terwijl dan de sabbat al voor bij is en wij in de eerste dag van de nieuwe week zijn.
Maar dat is stof voor later.

+

Voorgaande:

De Schepper achter eerste levende wezens

Voorziening van leven

Terugblikkend op de eerste mens en eerste gebeurtenissen 1 Ontstaan en plaatsing eerste mens

++

Aanvullend

1. Gods vergeten Woord 10 Schepping 2 Schepper en Schepping

+++

Verder aanverwant

1. ‘Laat ons de rustdag wijden’ – welke rustdag (sabbat of zondag) en waarom?
2. Preek zondagmorgen 19 februari 2017
3. Moeten christenen zich aan de sabbat houden?

+++